Astma oskrzelowa / Przewlekły kaszel
Astma oskrzelowa / Przewlekły kaszel
Spirometria
Próba broncholityczna
Bodypletyzmografia
FENO (frakcja tlenku azotu w powietrzu wydychanym)
Oscylometria (FOT)
Skórne testy punktowe
Testy z krwi – sIgE
Diagnostyka komponentowa
Test ALEX
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP)
Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP)
Spirometria
Próba broncholityczna
Bodypletyzmografia
FENO
Oscylometria (FOT)
DLCO (badanie dyfuzji gazów)
Skórne testy punktowe
Alergia pokarmowa / Nietolerancje pokarmowe
Alergia pokarmowa / Nietolerancje pokarmowe
Skórne testy punktowe
Testy z krwi – sIgE
Diagnostyka komponentowa
Test ALEX
Testy natywne
Wodorowe Testy Oddechowe
Badania laboratoryjne
Pokrzywka
Pokrzywka
Skórne testy punktowe
Testy z krwi – sIgE
Diagnostyka komponentowa
Test ALEX
Testy natywne
Badania laboratoryjne
Atopowe zapalenie skóry (AZS)
Atopowe zapalenie skóry (AZS)
Skórne testy punktowe
Testy z krwi – sIgE
Diagnostyka komponentowa
Test ALEX
Testy płatkowe
Testy natywne
Wyprysk kontaktowy
Wyprysk kontaktowy
Skórne testy punktowe
Testy z krwi – sIgE
Diagnostyka komponentowa
Test ALEX
Testy płatkowe
Testy natywne
Alergiczny nieżyt nosa i spojówek
Alergiczny nieżyt nosa i spojówek
Skórne testy punktowe
Testy z krwi – sIgE
Diagnostyka komponentowa
Rynometria akustyczna
Spirometria
Spirometria- badanie czynnościowe układu oddechowego, podczas którego mierzy się objętości i pojemności płuc oraz przepływy powietrza znajdującego się w płucach i oskrzelach w różnych fazach cyklu oddechowego.
Spirometria jest wykonywana w celu rozpoznawania oraz kontroli przebiegu i efektów leczenia chorób układu oddechowego, między innymi astmy oskrzelowej i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP).
Spirometria jest uznawana za złoty standard w ocenie czynności dróg oddechowych i jest badaniem pierwszego wyboru w diagnostyce chorób obturacyjnych płuc.
Samo badanie spirometryczne w rozpoznaniu astmy wykazuje stosunkowo niską czułość i swoistość , należy wykonać również próbę broncholityczną sprawdzając zmienność parametrów po podaniu środka rozszerzającego oskrzela.
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
Próba broncholityczna
Próba broncholityczna - badanie polegające na wykonaniu spirometrii lub oscylometrii a następnie podaniu leku rozszerzającego oskrzela i po 20 minutach ponownym wykonaniu spirometrii/oscylometrii.
Próbę broncholityczną wykonuje się w diagnostyce astmy i POCHP
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
FOT (Technika oscylacji wymuszonych)
FOT – technika oscylacji wymuszonych (FOT - z ang. Forced Oscillation Technique) jest to nieinwazyjna metoda oceny czynności układu oddechowego, pozwalająca ocenić, czy w drogach oddechowych, zwłaszcza dolnych , występuje zwiększenie oporów przepływu.
Badanie wymaga jedynie biernej współpracy ze strony pacjenta , można go wykonywać zarówno u osób dorosłych, jak również u dzieci. Trwa 2-3 minuty.
Najmłodsze dziecko, które poprawnie wykonało badanie w naszym ośrodku, miało 2,5 roku.
Największą zaletą metody jest brak konieczności wykonywania forsownych, zsynchronizowanych manewrów oddechowych - jak ma to miejsce w przypadku spirometrii.
FOT zostało wprowadzone we wczesnych latach 90 XX wieku jako alternatywna metoda badań czynnościowych układu oddechowego wykorzystywana zwłaszcza u dzieci i u osób starszych źle współpracujących przy wykonywaniu spirometrii.
Obok spirometrii jest jednym z podstawowych badań diagnozujących astmę oskrzelową i POCHP.
Aktualnie badanie nie jest refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.
FENO
FENO - Stężenie tlenku azotu w wydychanym powietrzu (FENO – fraction of exhaled nitric oxide) jest nieinwazyjnym markerem stanu zapalnego w drogach oddechowych. Łatwym do wykonania zarówno u dzieci jak i u dorosłych. Badanie trwa kilka minut.
FENO jest badaniem niezmiernie przydatnym w:
- diagnostyce astmy
- ocenie stopnia jej kontroli i ciężkości
- doborze dawki wziewnych glikokortykosteroidów
- wykrywaniu obecności stanu zapalnego w drogach oddechowych
Wg aktualnych zaleceń ERS (European Respiratory Society) - wywiad kliniczny, FEV1/FVC poniżej 75 proc. w połączeniu z FeNO >50 ppb pozwala na postawienie rozpoznania astmy oskrzelowej (94% czułość i 93% swoistość)
Aktualnie badanie nie jest refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
DLCO
DLCO - badanie zdolności dyfuzji gazów w płucach (ang. diffusion lung capacity for carbon monoxide) służy do oceny funkcji bariery pęcherzykowo-włośniczkowej, która oddziela powietrze znajdujące się w pęcherzykach płucnych od krwi w kapilarach płucnych.
W przebiegu wielu chorób śródmiąższowych płuc bariera ta staje się mniej przepuszczalna dla gazów, co utrudnia oddychanie i jest jednym z mechanizmów prowadzących do rozwoju duszności i niewydolności oddechowej.
Badanie m.in. bardzo przydatne w diagnostyce POCHP (przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc), zwłóknienia płuc.
Do badania wykorzystuje się właściwości gazu wskaźnikowego, którym jest tlenek węgla (CO).
Badanie łatwe do wykonania: pacjent wykonuje maksymalny wydech, a następnie maksymalnie głęboki wdech. W trakcie głębokiego wdechu podawana jest mieszanka powietrza z dodatkiem gazów znacznikowych (∼0,3% CO i ∼8% helu). Po maksymalnym wdechu oddech zatrzymuje się na 10 sekund, a następnie wykonuje wydech.
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
Bodypletyzmografia
Bodypletyzmografia (od ang. body pletysmography) jest badaniem czynności płuc pozwalającym na ocenę całkowitej ilości powietrza zawartej w płucach (total lung capacity – TLC). Badanie wykonuje się w diagnostyce astmy, POCHP, zwłóknienia płuc.
W trakcie naturalnego oddychania po najgłębszym wydechu w płucach pozostaje pewna ilość powietrza, której nie można wydmuchać. Jest to tzw. objętość zalegająca (residual volume – RV), której nie można zmierzyć za pomocą spirometrii. Badanie pletyzmograficzne to właśnie umożliwia.
Ponadto jesteśmy w stanie ocenić opór, jaki drogi oddechowe stawiają przepływającemu przez nie powietrzu, co w sposób pośredni umożliwia ocenę stopnia obturacji (zwężenia) oskrzeli.
Badanie trwa kilka minut, konieczne jest zamknięcie w szczelnej, szklanej kabinie.
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
Rynometria akustyczna
Rynometria akustyczna - jest badaniem, w którym otrzymujemy wykres geometrii nosa. Metoda ta jest nieinwazyjna i prosta w wykonaniu.
Znajduje zastosowanie w diagnostyce zaburzeń drożności nosa, kwalifikacjach do operacji nosa, badaniach wpływu leków na błonę śluzową nosa oraz fizjologii i patologii nosa. Rynometria akustyczna (AR) jest dobrym narzędziem do diagnostyki niedrożności nosa.
Badanie nie wymaga współpracy pacjenta. Nie ma ograniczeń wiekowych do jego wykonania.
Drożność jam nosowych jest oceniana poprzez falę ultradźwiękową. Szklaną głowicę przykładamy do nozdrzy zewnętrznych, nie wkładając żadnego elementu do wnętrza jam nosowych. Badanie trwa kilkanaście sekund.
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
Skórne testy punktowe (STP)
Skórne testy punktowe (STP) wykonuje się w celu wykrycia lub potwierdzenia uczulenia u pacjentów z podejrzeniem reakcji typu natychmiastowego, rozwijającej się w ciągu kilku, kilkunastu minut od kontaktu z alergenem i przebiegającej z udziałem przeciwciał klasy E (IgE-zależnej).
Testy te są szczególnie przydatne w diagnozowaniu uczulenia na alergeny powietrznopochodne, czyli zawieszone w powietrzu, takie jak pyłki roślin (traw, drzew i chwastów), roztocze kurzu domowego, alergeny sierści zwierząt lub grzyby pleśniowe. Znajdują zastosowanie w rozpoznawaniu alergenów odpowiedzialnych za alergiczne i całoroczne zapalenia spojówek i błony śluzowej nosa, astmy oskrzelowej, atopowego zapalenia skóry.
Ponadto skórne testy punktowe można wykonać z alergenami pokarmowymi, co czyni je szczególnie przydatnymi u chorych z podejrzeniem alergii pokarmowej.
Alergeny nakłada się na skórze przedramion a następnie nakłuwa naskórek. Odczyt jest po 20 minutach.
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ
Testy skórne natywne (prick by prick)
Testy skórne natywne - prick by prick – technika wykonywania podobna do SPT (skórnych testów punktowych)
Polegają na naniesieniu na skórę świeżych produktów spożywczych, będących alergenami. Metoda prick by prick rozpoczyna się od nakłucia pokarmu, a następnie tym samym nożykiem lub igłą nakłuwa się skórę pacjenta. Odczyt następuje po 20 minutach.
Badanie niezmiernie cenne w diagnostyce alergii pokarmowej
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.
Naskórkowe testy płatkowe (NTP)
Naskórkowe testy płatkowe (NTP) wykonuje się w diagnostyce alergologicznej różnych odmian wyprysku, a w szczególności w przypadku podejrzenia wyprysku kontaktowego. Lekarz, zlecając te testy, chce ocenić reaktywność skóry na szereg różnych związków chemicznych, z którymi pacjent styka się w życiu codziennym (w domu, szkole, pracy).
Testy służą zbadaniu kontaktowej reakcji immunologicznej. Kontaktowa reakcja immunologiczna zasadniczo różni się od reakcji natychmiastowej obserwowanej w przypadku STP, bowiem zachodzi z udziałem komórek pamięci (limfocytów) i ma miejsce po ok. 24 h od kontaktu z alergenem.
NTP wykonuje się na niezmienionej skórze pleców, gdzie alergeny umieszczone w wazelinie nakłada się w specjalnych komorach i przykleja za pomocą plastrów. Plastry z alergenami powinny być w ciągłym kontakcie ze skórą przez 48 godzin. Po upływie tego czasu testy się usuwa i dokonuje się pierwszego odczytu. Kolejny odczyt ma miejsce po upływie trzeciej, czwartej, piątej i siódmej doby od nałożenia. W trakcie obecności testów na skórze chory nie powinien moczyć tej okolicy pleców.
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.
Testy z krwi – swoiste IgE
Przeciwciała IgE są podstawowym elementem reakcji organizmu na alergen, w rozwój której zaangażowane są również i inne elementy układu odpornościowego.
Testy wykrywające sIgE w surowicy pacjenta pozwalają na szybką diagnostykę alergii - IgE zależnej powietrznopochodnej i pokarmowej.
W naszym ośrodku dysponujemy możliwością badania pacjenta wykonując zarówno panele jak i pojedyncze oznaczenia sIgE.
Badanie polega na pobraniu krwi, okres oczekiwania na wynik to kilka dni.
Punktowe testy skórne (SPT) lub oznaczenie alergenowo swoistych IgE (sIgE) - są to dwa różne badania.
Za pomocą SPT ocenia się obecność alergenowo swoistych IgE związanych z receptorem na komórce tucznej w skórze, podczas gdy przy zastosowaniu immunoenzymatycznego testu dla sIgE dokonuje się pomiaru stężenia sIgE w surowicy.
Wyciągi alergenowe w tych dwóch metodach różnią się między sobą, stąd wyniki nie cechują się pełną zgodnością.
Przyczyny uzyskiwania fałszywie ujemnych wyników SPT mogą być następujące:
- stosowanie leków blokujących reakcję IgE-zależną (leki przeciwhistaminowe, niektóre leki psychotropowe, glikokortykosteroidy miejscowe, naświetlanie promieniami UV)
- choroba wpływająca na zmniejszenie reaktywności skóry
- miejscowa produkcja sIgE wyłącznie w obrębie błon śluzowych, np. nosa lub oka.
Badanie sIgE jest refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.
Diagnostyka komponentowa
Najnowszym osiągnięciem diagnostyki chorób alergicznych jest diagnostyka molekularna, zwana również komponentową.
W przeciwieństwie do tradycyjnych metod diagnostycznych, umożliwia ona ocenę swoistych przeciwciał E (sIgE) nie tylko przeciwko ekstraktom (całym alergenom), lecz także wobec określonych molekuł (komponent budujących dany alergen). Pozwala to na stworzenie precyzyjnego profilu uczulenia pacjenta z chorobą alergiczną, zdiagnozowanie reakcji krzyżowych, określenie uczulenia pierwotnego na dany alergen, a co za tym idzie lepsze dopasowane leczenie.
W naszym ośrodku wykonujemy badania komponentowe w ramach paneli Polycheck, a także pojedyncze komponenty metodą ImmunoCAP.
Badanie jest refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.
Test ALEX
Jednym z najbardziej kompleksowych, nowoczesnych testów molekularnych służących diagnostyce alergologicznej jest test ALEX.
Badanie to umożliwia ilościową ocenę stężeń przeciwciał klasy IgE reagujących z 296 alergenami zawartymi w tym teście.
Dzięki temu badaniu możliwe jest stworzenie indywidualnego profilu alergicznego dla danego pacjenta przy jednoczesnym wykluczeniu reakcji krzyżowych.
Reakcje krzyżowe to zjawisko wynikające z molekularnych podobieństw w budowie dwóch różnych alergenów — np. osoba będąca uczulona na pyłki brzozy może także wykazywać reakcje alergiczne podczas kontaktu z niektórymi owocami, np. jabłkami.
Test ALEX pozwala na:
- oszacowanie ryzyka wystąpienia określonych alergii pokarmowych i opracowanie indywidualnego planu dietetycznego
- oszacowanie prawdopodobieństwa uzyskania przez pacjenta tolerancji na dany alergen — w przypadku dzieci tzw. „wyrośnięcia" z alergii
- przygotowanie szerokiego panelu reakcji alergicznych danego pacjenta z uwidocznieniem reakcji krzyżowych
- precyzyjne opracowanie planu leczenia, które mogłoby zmniejszyć dolegliwości wynikające z reakcji alergicznych
- jasne wykrycie źródła alergii, co pozwala na skuteczne wdrożenie odczulania
Aktualnie badanie nie jest refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.
Wodorowe testy oddechowe (WTO)
Wodorowe testy oddechowe (WTO) są podstawowym elementem diagnostyki chorób układu pokarmowego, w tym zaburzeń wchłaniania czy też przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego (SIBO). W alergologii cenne badanie różnicujące alergię i nietolerancję pokarmową.
WTO wykrywają wodór w organizmie, który stanowi efekt fermentacji w jelitach. W wydychanym powietrzu zdrowej osoby ilość wodoru jest znikoma, natomiast u chorej na określone choroby wartości te są podwyższone.
W zależności od rodzaju dolegliwości istnieją następujące testy wodorowe:
- test tolerancji fruktozy
- test tolerancji laktozy
- laktulozowy test oddechowy
Wskazaniem do wykonania wodorowego testu oddechowego (WTO) są dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak:
- biegunki
- zaparcia
- bóle brzucha
- wzdęcia
- nadmierna ilość gazów
- zaburzony rytm wypróżnień
- nieprawidłowe stolce
- podejrzenie zespołu SIBO
Badanie refundowane w specjalistycznej opiece ambulatoryjnej w ramach NFZ.